Migratie in cijfers en in rechten: Jaarverslag Migratie 2022 in katernen
In de katern Bevolking en bewegingen focust Myria op drie thema’s. Eerst staat het stil bij de bevolking op 1 januari 2021, door de personen die in België verblijven voor te stellen volgens hun nationaliteit (Belg of niet), hun herkomst (nationaliteit bij de geboorte of nationaliteit van de ouders) en volgens hun geboorteland (België of het buitenland). In deel twee staan de migratiebewegingen van 2020 centraal, meer bepaald de kenmerken van de immigraties en emigraties van Belgen en vreemdelingen naar en vanuit België. Tot slot volgt een analyse van de eerste verblijfstitels die in 2020 werden afgeleverd, waarbij er wordt stilgestaan bij de voornaamste nationaliteiten en de migratiemotieven.
Lees hier het persbericht over de katern Bevolking en bewegingen.
De katern Toegang tot het grondgebied opent met de voornaamste cijfers ter zake: de visa kort verblijf, visa lang verblijf en humanitaire visa die door België zijn afgeleverd in 2021. Er werden 56.710 aanvragen voor visa kort verblijf ingediend in 2021. Dat zijn er 11% minder dan in 2020 en 78% minder dan in 2019. Wat de aanvragen voor visa lang verblijf betreft, is er een tegengestelde tendens met 46.739 aanvragen die zijn ingediend in 2021: dat zijn er 38% meer dan in 2020 en 13% meer dan in 2019. Daarnaast worden in de katern de meest markante gebeurtenissen van 2021 en 2022 belicht: de overtochten naar het Verenigd Koninkrijk, de COVID-19-maatregelen en de digitalisering van de grenzen. Voorts bespreekt Myria drie thema’s: de evolutie van de spanningen aan de buitengrenzen van de EU, met name die in Oost-Europa; een arrest van het Grondwettelijk Hof over de grondrechten van verstekelingen – waarbij Myria is tussengekomen in het beroep tot vernietiging –; en de controles aan de grens van visa kort en lang verblijf. Hoewel grenscontroles in heel wat gevallen zonder moeilijkheden verlopen, benadrukt Myria de nood aan bijkomende procedurele waarborgen, en formuleert het aanbevelingen in die zin.
Lees hier het persbericht over de katern Toegang tot het grondgebied.
In de katern Internationale bescherming stelt Myria de cijfers voor 2021 voor en gaat het in op tijdelijke bescherming voor personen uit Oekraïne en evoluties in het beschermingsbeleid voor Afghanen. Ook staat het in het bijzonder stil bij de huidige opvangcrisis. In 2022 was het vijftien jaar geleden dat de opvangwet van 12 januari 2007 werd goedgekeurd. De voorbije jaren werden helaas gekenmerkt door meerdere “opvangcrisissen”, periodes waarin het aantal plaatsen onvoldoende was om alle aanwezige asielzoekers opvang te bieden. Deze “verjaardag” van de opvangwet viel midden in een nieuwe opvangcrisis, die al sinds het najaar van 2021 duurt en die zich ook deze zomer in alle hevigheid laat voelen. Mensen konden niet altijd hun asielverzoek laten registreren, en moesten noodgedwongen op straat slapen. De Belgische staat werd de voorbije maanden honderden keren veroordeeld door de rechtbank omdat die geen opvang bood. Voor personen die geen bewijs konden voorleggen dat ze hun asielaanvraag gedaan hadden, was er zelfs geen daadwerkelijk rechtsmiddel.
Lees hier het persbericht over de katern Internationale bescherming.
Traditiegetrouw is gezinshereniging goed voor een aanzienlijk aandeel van de migratiebewegingen naar België, zo ook in 2021. In de katern Recht op een gezinsleven geeft Myria een overzicht van de jongste cijfers en beschrijft het de nasleep van de COVID-19-crisis. Ook gaat het in op zijn beleidsadviezen over specifieke thematieken, zoals het gebrek aan faciliterende maatregelen na de machtswissel in Afghanistan, de moeilijkheden voor vluchtelingenfamilies om hun aanvraag gezinshereniging in te dienen, het gebrek aan een wettelijk kader voor ouders van kinderen met een verblijfsrecht in België, en de kwestie van de geldigheid van visa.
Lees hier het persbericht over de katern Recht op een gezinsleven.
In de katern Economische migratie analyseert het Federaal Migratiecentrum de recentste cijfers ter zake en gaat het dieper in op drie thema’s: de omzetting van de studentenrichtlijn met een toelichting over het nieuwe zoekjaar; de publicatie van de studie over inschrijvingsformaliteiten van EU-burgers in het kader van de opdrachten die Myria heeft als monitoringorgaan van de richtlijn 2014/54; en de uitdagingen rond de toepassing van de sanctierichtlijn wat de effectieve toegang van werknemers in irregulier verblijf tot hun rechten betreft.
Lees hier het persbericht over de katern Economische migratie.
In de katern Humanitaire en medische regularisatie bundelt Myria de cijfers over de humanitaire en medische regularisaties in 2021 en belicht het de nationaliteiten van de tot verblijf gemachtigde of geweigerde personen. Vervolgens focust Myria zich eerst op de humanitaire regularisaties en stelt het vast dat het wettelijke kader niet is aangepast en er een gebrek aan vertrouwenwekkende communicatie is vanuit de overheid. Myria pleit ervoor om te voorzien in een aparte verblijfsregeling voor bepaalde situaties of categorieën van vreemdelingen én de discretionaire bevoegdheid te behouden voor uitzonderlijke situaties met vertrouwenwekkende communicatie over het gehanteerde toetsingskader. Tot slot focust Myria zich op de medische regularisaties waar zieke vreemdelingen geen recht hebben op een schorsend beroep in volle rechtsmacht tegen een weigering ten gronde en pleit het onder meer om zo’n beroep wél in te voeren bij de RvV.
Lees hier het persbericht over de katern Humanitaire en medische regularisatie.
In de katern Nationaliteit brengt Myria een analyse van de cijfers: 39.448 personen hebben in 2021 de Belgische nationaliteit verworven, een vergelijkbaar aantal als vóór het coronajaar 2020. Ook volgt er een toelichting bij de aantallen Belgen van Syrische en Iraakse afkomst. Voorts wordt er ingegaan op een aantal problematieken die met grondrechten te maken hebben: toegang tot het staatsburgerschap voor analfabeten, vervallenverklaring van de nationaliteit en de – volgens Myria te herziene – vereiste van een specifieke verblijfstitel als bewijs van wettelijk verblijf.
Lees hier het persbericht over de katern Nationaliteit.
In de katern Terugkeer, detentie en verwijdering stelt Myria de voornaamste cijfers voor over de terugkeer, detentie en verwijdering van vreemdelingen in België voor de jaren 2020 en 2021. Vervolgens blikt het terug op een aantal markante gebeurtenissen en buigt het zich over drie thema’s: de meest recente aanbevelingen van het Comité tegen Foltering aan België, de nood aan een doeltreffend rechtsmiddel tegen administratieve vasthouding en tot slot een rechtspraakanalyse rond de notie ‘openbare orde’.
De integrale papieren versie is beschikbaar op bestelling.