Internationale bescherming

Asiel en subsidiaire bescherming. Dat zijn de twee belangrijkste vormen van internationale bescherming waarop vreemdelingen in nood recht hebben als ze in België aankomen. De verblijfsprocedure voor staatloze mensen is momenteel nog niet voldoende uitgewerkt. Nochtans is het hebben van een nationaliteit noodzakelijk om verschillende andere rechten te kunnen uitoefenen.

Wie kan asiel aanvragen?

Bij ernstige situaties biedt België een bescherming aan vreemdelingen. Personen die vervolging vrezen of die aantonen dat zij voor hun leven vrezen, kunnen om bescherming vragen. In België registreert de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) de asielaanvragen en beslist het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) erover. Die beslissing kan in beroep aangevochten worden bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV).

Erkende vluchteling

Asiel wordt toegekend aan mensen die vervolging vrezen omwille van hun ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of omdat ze tot een bepaalde sociale groep behoren. In hun land van herkomst kunnen ze geen bescherming krijgen. De precieze criteria liggen vast in de Conventie van Genève. Beantwoordt de aanvraag aan de Conventie-voorwaarden? Dan erkent het CGVS (of de RvV) de vluchtelingenstatus. In dat geval wordt ook vaak de term erkende vluchteling gebruikt.

Subsidiaire bescherming

Beantwoordt de aanvraag niet aan de Conventie-voorwaarden, maar loopt de aanvrager een reëel risico op ernstige schade als hij zou terugkeren naar zijn land (doodstraf, onmenselijke en vernederende behandelingen, ernstige bedreiging door willekeurig geweld of bij een internationaal of een binnenlands gewapend conflict)? Dan verleent het CGVS de status van subsidiaire bescherming.

Opvang

Tijdens hun asielprocedure hebben asielzoekers recht op een kwalitatieve begeleiding en op opvang (materiële hulp) zodat zij een leven kunnen leiden conform de menselijke waardigheid. Het Belgische opvangnetwerk wordt beheerd door Fedasil, in samenwerking met OCMW’s en verschillende ngo’s.

Staatloosheid

Staatlozen vormen in dat verband een extra kwetsbare groep van vreemdelingen. Toch bezitten wereldwijd zo’n 10 miljoen mensen geen nationaliteit. In 1961 sloten de Verenigde Naties het Verdrag tot Beperking van de Staatloosheid. In 2014 ondertekende België het.