Myria ontvangt nog steeds meldingen van Palestijnen en Belgen die zich ernstige zorgen maken over hun familieleden die in uiterst gevaarlijke omstandigheden vastzitten in Gaza. De vragen die Myria behandelt gaan voornamelijk over mogelijkheden tot evacuatie van personen door de Belgische overheden, alsook over de (beperkte) mogelijkheden voor personen in Gaza om een visumaanvraag voor België in te dienen.

Myria is regelmatig in contact met de bevoegde overheden met het oog op meer informatie, preciseringen en het sensibiliseren van de overheden met betrekking tot problemen die het hierbij vaststelt. Hieronder geeft Myria de informatie weer die het put uit deze uitwisselingen met de bevoegde overheden. Deze informatie is niet exhaustief en geeft niet het standpunt van Myria weer.

Onderstaande gegevens werden onder meer aangevuld met informatie uit de antwoorden van de minister van Buitenlandse zaken in de Commissie BuZa in de Kamer op 17/06/2025.

In oktober 2023 heeft de vorige regering beslist dat de evacuatie gefaciliteerd zou worden van: 

• Belgen die in Gaza verblijven, en hun kerngezinsleden

• In België erkende vluchtelingen en staatlozen die in Gaza verblijven, en hun kerngezinsleden.

De betrokkenen dienen Belg, erkend vluchteling of erkend staatloze te zijn, en hun kerngezinsleden moeten een verblijfsrecht in België of een geldig visum voor België hebben. In sommige gevallen zal er ook worden nagegaan of de verwantschapsband is geregistreerd in het Rijksregister.

De kerngezinsleden van een Belg of erkend vluchteling die op basis van de beslissing van de vorige regering in aanmerking komen voor evacuatie zijn:

• de echtgeno(o)t(e) of wettelijke partner en

• de minderjarige kinderen.

Daarnaast wordt er geval per geval beoordeeld of de volgende familieleden in aanmerking komen:  

• meerderjarige kinderen die ten laste zijn van een Belg of erkend vluchteling

• de ouders en minderjarige broers en zussen van een minderjarige Belg of van een niet-begeleide minderjarige erkend vluchteling in België

Opmerking:

Wat betreft de evacuatie blijkt de minderjarigheid van de niet-begeleide minderjarige erkend vluchteling beoordeeld te worden op het ogenblik van de aanvraag gezinshereniging. Dit wordt dus anders ingevuld dan in het kader van de visumaanvraag, waar ingevolge rechtspraak van het Hof van Justitie de minderjarigheid wordt beoordeeld op het ogenblik van het verzoek om internationale bescherming.

De Belgische evacuatielijst werd opgesteld op basis van bovenstaande criteria. Eind april 2025 werd deze evacuatielijst afgesloten. België wil nu prioritair inzetten op de evacuatie van de ongeveer 500 personen op deze vastgelegde lijst.

Voor personen die niet op de evacuatielijst staan zoals deze werd vastgelegd eind april, is het voorlopig nog onduidelijk wat hun perspectieven op evacuatie zijn. De nieuwe regering nam hier nog geen beslissing over.

Hoe bijstand vragen?

Aanvragen moeten worden gericht aan het crisiscentrum van Buitenlandse Zaken (crisiscentrum@diplobel.fed.be). Het crisiscentrum beoordeelt elke aanvraag en doet de nodige verificaties. Zij beslissen wie op de Belgische evacuatielijst kan worden opgenomen. Dit geeft evenwel jammer genoeg geen garantie op evacuatie (zie verder).

Verder verloop

Terwijl evacuaties in het verleden georganiseerd werden via de grenspost in Rafah en Egypte, verlopen deze sinds maart 2025 via de grenspost Kerem Shalom en Jordanië. De namen van de personen waarvoor België bereid is de evacuatie te faciliteren worden doorgegeven aan de Israëlische en Jordaanse overheden. Slechts indien die hun akkoord geven, kunnen de personen op een aangegeven datum de grens oversteken via de grenspost in Kerem Shalom. De precieze evacuatiedata worden bepaald door Israël. Eens in Jordanië toegekomen, dienen de Belgische overheden de betrokkenen binnen een korte tijdspanne naar België over te brengen.

Update effectieve evacuaties

Van november 2023 tot maart 2024 zijn er met bijstand van België een 500-tal personen geëvacueerd via de grenspost in Rafah. Na het grondoffensief door Israël via Rafah kon er geen enkele evacuatie meer plaatsvinden tot maart 2025, met uitzondering van medische evacuaties specifiek voor 10 minderjarigen met kanker. Sinds maart 2025 blijken er terug zeer sporadisch evacuaties mogelijk te zijn. Dit leidde in eerste instantie tot de evacuatie van 38 Belgen en hun kerngezinsleden, vanwege een beslissing van de Israëlische overheid om enkel toelating te geven voor de evacuatie van die groep. Sinds midden mei zijn de Israëlische autoriteiten teruggekomen op die beslissing en is er ook mogelijks opnieuw perspectief op evacuatie van de andere personen op de vastgelegde lijst van 500 personen (zie hoger). Telkens moet er evenwel ook akkoord van Jordanië zijn. Buitenlandse Zaken geeft daarbij aan dat de operaties een prioriteit zijn, maar ook bijzonder delicaat zijn, de omstandigheden snel kunnen wijzigen en er zich belangrijke moeilijkheden stellen in veiligheids-, operationeel en administratief opzicht.

Personen die geen recht hebben op evacuatie

In principe worden personen die niet tot de geïdentificeerde categorieën rechthebbenden behoren niet opgenomen op de evacuatielijst. Myria nam evenwel kennis van twee vonnissen van de Brusselse rechtbank van eerste aanleg waarbij  de Belgische Staat werd veroordeeld tot het verlenen van bijstand aan een Palestijnse familie die in het bezit was van een visum voor België (kerngezinsleden van een persoon met een gecombineerde vergunning en een persoon met subsidiaire bescherming in België). In minstens één arrest werd dit vonnis in beroep bevestigd.

Myria ontvangt heel wat meldingen van personen die een visumaanvraag willen indienen vanuit Gaza, in de hoop om zich met een familielid in België te kunnen herenigen.

Aanvraag visum gezinshereniging per email

Een visum moet normaal in persoon worden aangevraagd bij de externe dienstverlener (VFS) van de Belgische diplomatieke post in Gaza. In de huidige situatie is dit evenwel onmogelijk omdat het bureau gesloten is. Voor een visum gezinshereniging vanuit Gaza kan een verzoek tot indiening op afstand (per email, jerusalem.visa@diplobel.fed.be) gericht worden aan de diplomatieke post in Jeruzalem (jerusalem.visa@diplobel.fed.be). Zie website Dienst Vreemdelingenzaken – pagina “Hoe vraag ik een visum aan”). Op dit ogenblik wordt er voor de definitieve goedkeuring van de visumaanvraag wel gevraagd om de originele exemplaren van de vereiste documenten voor te leggen bij de Belgische diplomatieke post in Jerusalem.

Aanvraag humanitair visum in principe niet mogelijk

De indiening op afstand (via email) wordt momenteel niet toegestaan voor humanitaire visumaanvragen of andere visumaanvragen, waardoor die personen momenteel geen enkele mogelijkheid hebben om een aanvraag te doen.

Verschillende vonnissen van de rechtbank van eerste aanlegin Brussel verplichtten de Belgische staat om de humanitaire visumaanvragen op afstand te laten indienen door Palestijnse families die zich in Gaza bevinden. Volgens de informatie waarover Myria beschikt, nam DVZ in een aantal van die dossiers intussen een weigeringsbeslissing over de visumaanvraag (na een lange behandelingstermijn). Myria nam ook kennis van een vonnis waar de rechtbank de indiening op afstand niet heeft aanvaard. Myria volgt de evoluties op dat vlak op de voet.

Indiening humanitair visum op afstand mogelijk in zogenaamde “hybride dossiers” 

Humanitaire visa kunnen via email worden ingediend in één specifiek geval, met name wanneer de aanvraag wordt ingediend op hetzelfde ogenblik als de aanvraag gezinshereniging door andere leden van dezelfde gezinseenheid. Het gaat dus over personen die zelf geen recht hebben op gezinshereniging, maar deel uitmaken van het gezin van personen die wel recht hebben op gezinshereniging en samen willen vertrekken. Een voorbeeld: de echtgenoot en kinderen dienen een aanvraag gezinshereniging in en de moeder van de echtgenoot (die geen recht heeft op gezinshereniging) dient een aanvraag in voor een humanitair visum. In dat geval moeten alle onderstaande voorwaarden vervuld zijn:

• De aanvragers (begunstigden en niet-begunstigden van gezinshereniging) wonen allemaal onder hetzelfde dak in het land van herkomst of het land van verblijf (adres en gezamenlijk leven).; en

• Alle visumaanvragen (gezinshereniging en humanitair) worden tegelijkertijd ingediend en er is de intentie om samen te reizen; en

• Alle leden van de gezinseenheid reizen samen.; en

• De leden van deze gezinseenheid zijn verwant in de 1e graad, rechtstreeks of aangetrouwd, ascendent of descendent (de DVZ beschouwt broers en zussen van de NBMV als verwanten in de 1e graad); en

• De meerderjarige kinderen die nog deel uitmaken van de gezinseenheid zijn ongehuwd en zijn jonger dan 21 jaar. Dit is een verstrenging sinds eind vorig jaar, aangezien dit voordien 25 jaar was.

Aangezien het gewapend conflict intussen reeds gedurende meer dan anderhalf jaar het vertrek uit Gaza verhindert, bevinden veel gezinsleden zich in de situatie waar de geldigheid van een beslissing tot goedkeuring van het visum, of van het visum zelf verstreken is.

Wat betreft de personen die geïdentificeerd werden als rechthebbende op evacuatie, heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken Myria geïnformeerd dat DVZ gecontacteerd wordt voor verlenging van het visum, eens er concreet perspectief is op evacuatie voor die personen.

Er is evenwel nog veel onduidelijkheid over hoe de instanties in de toekomst om zullen gaan met de verlenging van een visum in situaties waar de gezinsleden niet in aanmerking kwamen voor evacuatie, of nooit geëvacueerd zijn geraakt (eens vertrek uit Gaza terug mogelijk zou zijn).