Onder de slachtoffers van economische uitbuiting zijn er veel schijnzelfstandigen die niet op de hoogte waren dat ze in een zelfstandigenstatuut zaten. Die slachtoffers dreigen ongewild een zware schuldenlast te moeten torsen doordat ze de facturen van hun sociale bijdragen van tijdens hun uitbuitingsperiode niet kunnen betalen.

In Myria’s jaarverslag van 2012 werd dat al vastgesteld en werden daarrond aanbevelingen geformuleerd. Nadien werd dat opgenomen en uitgewerkt in het Nationaal Actieplan Mensenhandel 2015-2019 maar dat werd nooit uitgevoerd. Het probleem is nochtans nog altijd bijzonder actueel en werd opnieuw opgenomen in het Nationaal Actieplan Mensenhandel 2021-2025.

De arbeidsauditoraten en inspectiediensten moeten nog altijd rond die problemen worden gesensibiliseerd. In die gevallen zouden de arbeidsauditeurs het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) moeten inlichten dat de betrokkene is geïdentificeerd als een slachtoffer van mensenhandel – en dat het dus om een schijnzelfstandige gaat – en de RSZ vragen een onderzoek bij de werkgever te voeren. Bovendien zou de RSVZ een contactpersoon moeten aanstellen die de schulden kan kwijtschelden zodra het parket of het auditoraat de persoon als slachtoffer van mensenhandel heeft erkend.