Wie mag zich met u herenigen en onder welke voorwaarden?
Vijf categorieën van personen mogen u via gezinshereniging in België komen vervoegen:
Familieleden die niet binnen één van deze categorieën vallen maar toch deel uitmaken van uw gezin en u in België wensen te vervoegen, kunnen eventueel een tijdelijke toelating tot verblijf aanvragen op grond van de artikelen 9 en 13 van de vreemdelingenwet (humanitair visum)
Indien u getrouwd bent of uw partnerschap is 'gelijkgesteld met het huwelijk', dan mag uw echtgenoot/echtgenote of partner u in België komen vervoegen onder de volgende voorwaarden (art. 10 § 1, 4°):
- U bent beiden ouder dan 21 jaar. Deze leeftijd wordt teruggebracht tot 18 jaar wanneer uw huwelijk al bestond vóór de aankomst in België.
- Uw echtgenoot/echtgenote of partner komt met u samenleven onder hetzelfde dak.
Indien er sprake is van een religieus of een gewoonterechtelijk huwelijk dan kan u de aanvraag indienen als een gewone aanvraag gezinshereniging (artikel 10).
Indien dit huwelijk in het land van herkomst wordt erkend als officieel huwelijk, dan zal het bureau visa gezinshereniging van de Dienst Vreemdelingenzaken dit ook toekennen onder de vorm van een gewoon visum gezinshereniging (artikel 10). Indien dit niet het geval is, kan het bureau visa gezinshereniging het visum toekennen in de vorm van een voorlopige machtiging tot verblijf op grond van de artikelen 9 en 13 van de vreemdelingenwet (humanitair visum). Aan een toekenning op basis van artikel 9 worden bijkomende voorwaarden verbonden die gelden bij de verlenging van het verblijfsrecht, eens in België (bijv. bewijs studies of werk; niet ten laste vallen van de openbare overheden; bewijs van inspanningen tot integratie ...).
Polygamie
Het polygaam huwelijk wordt in België niet erkend. Indien u meerdere echtgenotes hebt, mag er maar één echtgenote naar België komen via gezinshereniging (art. 10 § 1, 2e lid). Deze beperking is echter niet van toepassing op de kinderen uit een polygaam huwelijk (arrest 95/2008 Grondwettelijk Hof). Deze kinderen kunnen naar België komen via gezinshereniging zolang ze voldoen aan de algemene voorwaarden.
Wanneer u niet getrouwd bent, kan uw geregistreerde partner u in België komen vervoegen onder de volgende voorwaarden (art. 10 § 1, 5°):
- Uw partnerschap moet wettelijk geregistreerd zijn. Dit betekent dat u een officieel bewijs van verklaring van wettelijke samenwoning bij het gemeentebestuur in België of bij de bevoegde buitenlandse instantie moet voorleggen.
- U bent beiden ouder dan 21 jaar. Deze leeftijd wordt teruggebracht tot 18 jaar wanneer u kunt bewijzen dat uw samenwoning al bestond één jaar voor de aankomst in België.
- U hebt een "stabiele en duurzame" relatie. Om dat te bewijzen, moet u volgende stukken kunnen voorleggen:
- ofwel dat u gedurende minstens 1 jaar, voorafgaand aan de aanvraag, wettelijk en onafgebroken in België of in het buitenland hebt samengewoond;
- ofwel dat u elkaar al minstens 2 jaar kent en dat u twee bewijzen levert:
- dat u regelmatig met elkaar contacten onderhield via telefoon, briefwisseling of elektronische berichten (bv. via e-mails, foto’s, enz.);
- dat u elkaar in de twee jaar voorafgaand aan de aanvraag minstens 3 keer hebt ontmoet en dat deze ontmoetingen minstens 45 dagen duurden (bv. vliegtuigtickets, enz.).
- ofwel dat u een gemeenschappelijk kind hebt.
- Uw partner komt met u samenleven onder hetzelfde dak.
- U moet beiden ongehuwd zijn en geen duurzame relatie met een andere persoon hebben.
Geregistreerde partner
Uw partner mag u enkel via gezinshereniging vervoegen indien uw partnerschap officieel geregistreerd is. De wet onderscheidt twee soorten geregistreerde partnerschappen: het partnerschap “gelijkgesteld met het huwelijk” en het “wettelijk geregistreerd partnerschap”. Het partnerschap wordt gelijkgesteld met het huwelijk wanneer geregistreerd in een van de volgende landen: Denemarken, Duitsland, Finland, IJsland, Noorwegen, Verenigd Koninkrijk en Zweden (art. 12 van het KB van 17 mei 2007).
Het gaat hier dus niet om een feitelijke partner. In de praktijk laten weinig vluchtelingen hun partnerschap registreren, aangezien maar weinig landen het toestaan.
Uw feitelijke partner zal zich slechts via een visum met het oog op een huwelijk of een wettelijke samenwoning met u kunnen herenigen in België. Een andere optie is alsnog te huwen in een derde land. In al die gevallen zullen er echter bijkomende voorwaarden gelden. In bepaalde bijzondere omstandigheden kan er een tijdelijke verblijfsvergunning uitgereikt worden op grond van de artikelen 9 en 13 (humanitair visum).
De kinderen die u kreeg met uw echtgenoot/echtgenote of partner, evenals de kinderen die u of uw echtgenoot/echtgenote of partner afzonderlijk kreeg, mogen u onder bepaalde voorwaarden in België komen vervoegen.
Gemeenschappelijke kinderen van het (echt)paar
Zij moeten voldoen aan volgende voorwaarden (art. 10 § 1, 4° tweede streepje):
- jonger zijn dan 18 jaar;
- alleenstaand zijn (ongehuwd);
- met u komen samenleven onder hetzelfde dak.
Kinderen enkel van één echtgenoot/echtgenote of partner (art. 10 § 1, 4° derde streepje)
Indien u of uw echtgenoot/echtgenote of partner het exclusief recht van bewaring heeft over de kinderen en de kinderen ten laste heeft, moeten de kinderen:
- jonger zijn dan 18 jaar;
- alleenstaand zijn;
- met u komen samenleven onder hetzelfde dak;
- een kopie van het vonnis voorleggen dat u het exclusief recht van bewaring toekent.
Als het recht van bewaring over de kinderen gedeeld wordt met de andere ouder, moeten de kinderen:
- jonger zijn dan 18 jaar;
- alleenstaand zijn;
- met u komen samenleven onder hetzelfde dak;
- de toestemming van de andere ouder voorleggen dat zij u in België komen vervoegen.
Wanneer de ambassade of de Dienst Vreemdelingenzaken twijfelt aan de leeftijd van de kinderen, is het mogelijk dat zij een leeftijdstest aanvragen om de leeftijd te bepalen. Een leeftijdstest is niet gebonden aan een streng protocol, noch aan specifieke controles. De resultaten van de test worden overgelaten aan de vrije interpretatie van de arts die belast is met het onderzoek in het buitenland.
Het meerderjarig gehandicapt kind van u en/of uw echtgenoot/echtgenote of partner (gemeenschappelijk kind of niet), mag via gezinshereniging naar België komen onder de volgende voorwaarden (art. 10 § 1, 6°):
- een attest voorleggen van de gezondheidstoestand van het kind. Dit gezondheidsattest is opgemaakt door een arts erkend door de bevoegde Belgische diplomatieke of consulaire post. Dit attest toont aan dat het kind omwille van zijn handicap niet kan voorzien in zijn eigen behoeften.
- alleenstaand zijn;
- met u komen samenleven onder hetzelfde dak.
Andere meerderjarige kinderen (≥ 18 jaar)
Enkel uw meerderjarige gehandicapte kinderen hebben recht op gezinshereniging. Uw andere meerderjarige kinderen kunnen niet naar België komen in het kader van gezinshereniging. Onder bepaalde bijzondere omstandigheden kunnen zij zich eventueel met u herenigen met een tijdelijke verblijfsvergunning (art. 9 en 13 - humanitair visum).
Indien u een NBMV bent en erkend werd als vluchteling of subsidiaire bescherming verkreeg, kunnen uw ouders u via gezinshereniging in België komen vervoegen. Op voorwaarde dat de NBMV jonger is dan achttien jaar en het Rijk binnengekomen is zonder begeleiding van een krachtens de wet verantwoordelijke meerderjarige vreemdeling en vervolgens niet daadwerkelijk onder de hoede van een dergelijke persoon gestaan heeft, of zonder begeleiding werd achtergelaten nadat hij het Rijk is binnengekomen (art. 10 § 1, 7°).
De aanvraag van uw ouders moet ingediend worden vóór uw 18e verjaardag. Wanneer u echter 18 jaar werd tijdens de asielprocedure, kunnen uw ouders de aanvraag nog indienen binnen de 3 maanden na het bekomen van internationale bescherming. Eens uw 18e verjaardag plaatsvindt na de toekenning van bescherming, past DVZ de regel dat de indiening moet gebeuren vóór de 18e verjaardag, strikt toe. (Hof van Justitie - C-550/16 - 12-04-2018. Zie ook website van DVZ)
Uw broers en zussen kunnen u niet komen vervoegen op grond van artikel 10 van de vreemdelingenwet. Zij kunnen dat alleen maar via een humanitair visum (art. 9 en 13). Echter, indien de humanitaire aanvraag van uw minderjarige broers en zussen gezamenlijk werd ingediend met de aanvraag gezinshereniging van uw ouders, zal de diplomatieke post de aanvragen doorsturen naar het bureau visa gezinshereniging, die het visum kan toekennen eens het visum goedgekeurd werd voor uw ouders, en dit zonder dat er bijkomende bijzondere humanitaire omstandigheden moeten aangetoond worden.
Het principe "hoger belang van het kind"
Het principe "hoger belang van het kind" staat beschreven in de Belgische Grondwet (artikel 22bis) evenals in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (artikel 3). Dit betekent dat bij elke beslissing die wordt genomen, het hoger belang van het kind doorslaggevend moet zijn.
Dit principe geldt ook bij elke beslissing inzake gezinshereniging waarbij minderjarige kinderen betrokken zijn (art. 12 bis § 7). Het principe kan ook toegepast worden in het kader van een humanitair visum (art. 9 en 13 - humanitair visum). Bijvoorbeeld, wanneer blijkt dat het in het hoger belang van het kind zou zijn dat andere personen dan deze toegelaten door de wet met het kind in België komen samenleven. Bijvoorbeeld voor broers en zussen, de wettelijke voogd of andere leden van de familie van het kind. Of bijvoorbeeld voor een feitelijk geadopteerd kind dat achtergebleven is in het herkomstland.
Andere familieleden
Meerderjarige kinderen, kleinkinderen, ouders, neven, feitelijke partners, feitelijk geadopteerde kinderen en andere familieleden kunnen u niet in België komen vervoegen via gezinshereniging. In bepaalde bijzondere omstandigheden zouden zij een machtiging tot verblijf in België om humanitaire redenen kunnen verkrijgen (art. 9 en 13).
Humanitair visum (lang verblijf)
In tegenstelling tot de gezinshereniging, is een humanitair visum geen recht. Het gaat om een gunst die de Belgische staat verleent aan een familielid dat u wenst te vervoegen in België maar niet binnen de de nitie van ‘gezin’ valt zoals bepaald door artikel 10 van de vreemdelingenwet.
De vreemdelingenwet en in het bijzonder de artikelen 9 en 13 leggen geen voorwaarden vast die moeten worden vervuld om een dergelijk visum te verkrijgen. De beslissing wordt overgelaten aan de discretionaire bevoegdheid van de Dienst Vreemdelingenzaken. De Dienst Vreemdelingenzaken zal op individuele basis beoordelen of de – op afdoende wijze bewezen – omstandigheden al dan niet een toelating tot verblijf in België aan uw familielid verantwoorden.
De Dienst Vreemdelingenzaken zal een beslissing moeten nemen in overeenstemming met de grondrechten zoals het recht op eerbiediging van het privé- en familieleven (artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens) en het verbod van onmenselijke of vernederende behandelingen (artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens) en met het principe van het hoger belang van het kind.
Naast de officiële documenten die ook moeten worden ingediend op de bevoegde Belgische diplomatieke post voor een aanvraag tot gezinshereniging, zal u ook het bewijs moeten voorleggen van alle elementen die de toekenning van een humanitair visum kunnen verantwoorden.
In de praktijk is het bijvoorbeeld belangrijk om te bewijzen dat uw familielid zich in een precaire situatie bevindt, afhankelijk van u is en dat u in staat zal zijn om het familielid ten laste te nemen. (Het is belangrijk om de emotionele en psychologische afhankelijkheid te kunnen bewijzen, net zoals de financiële afhankelijkheid. In de praktijk hecht de Dienst Vreemdelingenzaken veel belang aan dit element. Bijgevolg is het nuttig om het bewijs van geldoverschrijvingen aan het familielid, het bewijs dat uw familielid geen eigen inkomsten heeft en het bewijs van uw inkomen in België voor te leggen.)
Bovendien is het belangrijk om te kunnen bewijzen dat geen enkel ander familielid voor het betrokken familielid kan zorgen, dat het familielid zich aldus in een geïsoleerde situatie bevindt.
Om de humanitaire overwegingen te kunnen staven, is het tenslotte, indien mogelijk, nuttig om een rapport van een organisatie (zoals het UNHCR, het ICRK,...) ter plaatse te kunnen voorleggen om de levensomstandigheden en toekomstperspectieven van uw familielid in het land van verblijf of het hoger belang van het kind te kunnen aantonen.
Het is het bureau Lang Verblijf van de Dienst Vreemdelingenzaken die dergelijke aanvragen behandelt (in tegenstelling tot het bureau visa gezinshereniging die de gewone gezinsherenigingsaanvragen behandelt).
Het is belangrijk om op het visumformulier aan te duiden dat het om een humanitaire visumaanvraag gaat, zodat het dossier bij de correcte dienst terechtkomt.
De wet verplicht de Dienst Vreemdelingenzaken niet om binnen een bepaalde termijn een beslissing te nemen.
De behandelingstermijn kan tot een jaar of meer oplopen.
In de praktijk wordt slechts uitzonderlijk een humanitair visum toegekend. Het is aangeraden om beroep te doen op uw advocaat of sociale hulpverlener om samen de kans op slagen van een eventuele aanvraag in te schatten en om, indien een aanvraag wordt ingediend, de aanvraag te ondersteunen.