Toch zijn vreemdelingen kwetsbaarder voor discriminatie en uitbuiting dan Belgen. Niet alleen door medeburgers, maar ook door bedrijven of zelfs de overheid. Daarom is extra waakzaamheid nodig. Een democratie moet ervoor zorgen dat iedereen zijn grondrechten voluit kan uitoefenen. Alleen dan blijft het risico op schendingen beperkt.

In België is Myria het onafhankelijke overheidsorgaan dat erop toeziet dat de grondrechten van vreemdelingen gerespecteerd worden. Het doet dat binnen de limieten van de federale bevoegdheden. Het volgt de rechtspraak en wetgeving op de voet en is een actieve waarnemer van de praktijken van de Belgische administraties en politie tegenover vreemdelingen. Zo gaat het ter plaatse kijken in de administratieve detentiecentra (gesloten centra).

In de praktijk vervult Myria zijn opdracht als bewaker van de grondrechten op twee fronten:

• Individuele dossiers: Myria biedt directe hulp aan vreemdelingen en hun begeleiders met vragen over hun grondrechten of hun verblijfssituatie. De concrete dossiers leggen vaak structurele mankementen bloot: wetten of reglementen die de grondrechten in het gedrang brengen, administraties die wetteksten niet correct toepassen, dingen in de dagelijkse werking die verkeerd lopen …
• Structurele dossiers: Myria analyseert de informatie die het verzamelt uit die individuele dossiers, eigen onderzoek en overleg met alle betrokken actoren. Het stuurt aan op structurele oplossingen en formuleert adviezen en aanbevelingen aan alle overheden.

Myria gaat permanent in dialoog met de overheden en administraties die bevoegd zijn rond vreemdelingenrecht. Daarnaast is het actief in verschillende nationale samenwerkingsverbanden met andere organisaties die vreemdelingen begeleiden. Ook internationaal neemt het deel aan verschillende overlegplatformen op gebied van migratie en mensenrechten.

Myria waakt er ook over dat de grondrechten van vreemdelingen gerespecteerd worden bij de aanname, omzetting en hervorming van Europese en Belgische normen. Het ziet er ook op toe dat de overheid de aanbevelingen volgt van internationale mensenrechtenorganisaties zoals de Verenigde Naties, de Raad van Europa en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.